ავთო ჩიტიძე, სარკე
კომპოზიტორი, დირიჟორი, ეროვნული სიმფონიური ორკესტრის ხელმძღვანელი ნიკოლოზ რაჭველი და პოპულარული ალტისტი გიორგი ცაგარელი, ასაკობრივი სხვაობის მიუხედავად, კარგი მეგობრები არიან. ისინი ერთმანეთს დიდმა მაესტრომ, გია ყანჩელმა დააკავშირა. ორივეს საკმაოდ რთული ხასიათი აქვს და ერთმანეთზე გაბუტული მეგობრების შერიგებაც ხშირად თავად დიდ მაესტროს უხდებოდა.
ამჟამად გიორგი ახალ ამპლუაშია – “რუსთავი 2”-ის მეგა შოუ “დიდი სცენის” ჟიურის წევრია, რაც ძალიან მოსწონს. ის კონკურსანტებს შორის ეძებს ისეთ მუსიკოსს, რომელთანაც შემოქმედებითად ითანამშრომლებს.
ურთიერთდამოკიდებულებასა და ცხოვრებისეულ გეგმებზე ორი მეგობარი “სარკესთან” საუბრობს.
– გიორგი, როცა სასიმღერო კონკურსის “დიდი სცენის” ჟიურის წევრობა შემოგთავაზეს, რა იყო თქვენთვის ყველაზე საინტერესო, რის გამოც დათანხმდით?
გიორგი: პირველ რიგში, გავიგე, რომ “რუსთავი 2” აპირებდა იმ მუსიკის შემოტანას ეთერში, რომელიც დღეს ტელეეკრანზე ნაკლებად ჟღერს. ეს არამხოლოდ კონკურსი იქნება, არამედ რვა ლაივ კონცერტი, რაც ჩემთვის ძალიან საინტერესოა.
მომეწონა ისიც, რომ ეს არ იყო ხელოვნური კონკურსი, სადაც ჟიურის წევრები გარკვეულ როლებს გაინაწილებდნენ. ვთქვათ, ვიღაც იქნებოდა ბოროტი, ვიღაც – კეთილი. ამიტომაც სიამოვნებით დავთანხმდი, ასეთი ჯანსაღი კონკურსის ჟიური ვყოფილიყავი.
ჯერ ჟიურის სამი წევრი ვჩანვართ, მეოთხე წევრს მაყურებელი 5 იანვარს ნახავას ლაივ კონცერტზე. ოთხივე მუსიკოსები ვართ. ჩემი მიზანია, ამ კონკურსში ვიპოვო ისეთი მუსიკოსები ან თუნდაც ერთი, რომელთანაც მომავალში ვითანამშრომლებდი.
– ჟიურის სხვა წევრები ვოკალისტები არიან, თქვენ – ინსტრუმენტალისტი. უხერხულობას არ გიქმნით, რომ კონკურსანტები სწორედ ვოკალური მონაცემებით უნდა შეაფასოთ?
გიორგი: რამდენიმე წლის წინ რომ შემოეთავაზებინათ, ალბათ უარს ვიტყოდი, ამდენი გამბედაობა არ მეყოფოდა. როგორც ვოკალისტებს, უფრო კარგად ნატო მეტონიძე და სალიო (მომღერალი სალომე კორკოტაძე. ავტ.) აფასებენ. მე კი ვაფასებ, როგორც მუსიკოსს და არტისტს. ბოლო წლებში ძალიან ბევრ ვოკალისტთან მქონდა კოლაბორაცია, ამიტომ ბევრი რამ მესმის ვოკალშიც.
– რა დასკვნები გააკეთეთ კონკურსანტების კასტინგისას?
გიორგი: სხვათა შორის, ძალიან გამიკვირდა, როდესაც პირველადი გადარჩევის შემდეგ აღმოვაჩინეთ, რომ 70-დან 99% ძალიან კარგი იყო. ამ კონკურსზე მუშაობისას მივხვდი, რომ პირველადი შთაბეჭდილებები ყოველთვის არ არის საბოლოო, რადგან ყოფილა შემთხვევა, პირველივე ჯერზე კონკურსანტის ნამღერმა მომხიბლა, მაგრამ შემდეგ ეტაპზე მის ნამღერს აღარ მოჰყვა არტისტიზმი და ქარიზმა, უინტერესო გახდა. 21-ე საუკუნეში აუცილებელია, არტისტმა ყველაფერი იცოდეს. მხოლოდ კარგი იყო, დღეს საკმარისი აღარ არის.
– იყო თქვენს ცხოვრებაში ეტაპი, როდესაც რომელიმე კონკურსში მონაწილეობამ ტრავმა დაგიტოვათ?
გიორგი: კონკურსების მოყვარული არ ვარ, სულ ორ კონკურსზე გავედი კამერული მუსიკის ჟანრით. ერთგან გავიმარჯვე, მეორედ ბოლომდე აღარ მივყევი, თუმცა ჩემი მაგალითი სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ მუსიკოსმა კონკურსებზე არ უნდა იაროს, პირიქით, ეს კარგი ტრამპლინია კარიერაში. უბრალოდ, ჩემში არ ზის მუსიკაში შეჯიბრება. მე ვარ ადამიანი, რომელიც სიამოვნებას იღებს მუსიკით. არასოდეს ვუკრავ იმას, რაც არ მსიამოვნებს, კონკურსზე კი ხშირად გიწევს ისეთი რაღაცების შესრულება, რაც შენს გემოვნებაზე არ არის დამოკიდებული.
– საიდან იწყება თქვენი და ნიკოლოზ რაჭველის მეგობრობა?
გიორგი: ჩვენი ურთიერთობა 2007 წლიდან იწყება და ერთმანეთს გია ყანჩელმა დაგვაკავშირა.
ნიკოლოზი: გიამ მომიყვანა პირველად რეპეტიციაზე. მალევე აღმოვაჩინეთ, რომ მუსიკალური კუთხით ბევრი საერთო გვქონდა. შევქმენით მუსიკალური ფესტივალი “კონტრაპუნქტი”. ამ კონკურსმა ბევრი კარგი რამ გააკეთა კლასიკურ მუსიკაში.
ჩვენ შორის არის ასაკობრივი სხვაობა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ მუსიკალურ გემოვნებაში სრული თანხვედრა გვაქვს. ქართველ კომპოზიტორებშიც და უცხოელებშიც ერთი და იგივე პერსონები მოგვწონდა. რაზეც კი დავილაპარაკებდით, ყველაფერში აზრები ემთხვეოდა.
მე ხომ არ ვარ ის ადამიანი, ვისთვისაც მუსიკა მხოლოდ პროფესიაა, ჩემთვის მუსიკა ყველაფერია – პირადი ცხოვრებაც, საგარეო ცხოვრებაც, ძილშიც კი მუსიკაზე ვფიქრობ. ამიტომ ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა, რომ გიორგის ცხოვრებაშიც მუსიკა ამ დოზით ყოფილიყო. დავმეგობრდით, შემდეგ შეიქმნა საერთო წრე.
გიორგი: მოკლედ, გადავიქეცით მაფიად – ასე გვიწოდებდნენ. სცენაზეც ერთად ვიყავით და სცენის მიღმაც, ამიტომ ყველგან მაფიას გვეძახდნენ. მუსიკაში ბევრი საერთო გვაქვს, მაგრამ განსხვავებული ინტერესებიც გაგვაჩნია. ეს არ გვიშლის ხელს, ვიყოთ მეგობრები.
ბოლო დროს უფრო მეტად და მეტად ვარ დაინტერესებული ელექტრონული მუსიკით. ელექტრონული მუსიკის წრეშიც მაფიას მეძახიან, მაგრამ იქაც კარგი ადამიანები შემოვიდნენ. ნიკას აქვს ერთი კარგი თვისება – უყვარს ადამიანების აღმოჩენა და მათი დახმარება. მთავარია, ნიჭი დაინახოს და ყველაფერს გააკეთებს იმისთვის, რომ ის მსმენელამდე მიიყვანოს.
– გიორგი, თქვენს ცხოვრებაშიც იმავე დოზით არის მუსიკა, როგორც ნიკოლოზმა თქვა?
გიორგი: ჩემს ცხოვრებაში მუსიკის გარეშე ერთი დღე არ ყოფილა. ყველაზე ცუდი, რაც კი წარმომიდგენია, ეს არის ციხე, სადაც ზუსტად ვიცი, მუსიკას ვერ მოვისმენ. ქუჩაშიც მუსიკას ვუსმენ, შხაპის მიღების და ჭამის დროსაც. ყველანაირ ჟანრს ვუსმენ, გარდა ქანთრისა და ფანოღისა.
ნიკოლოზი: სხვათა შორის, მეც ზუსტად ამ მუსიკალურ მიმდინარეობებს ვერ ვუსმენ.
გიორგი: ნიკა რომ არ ყოფილიყო, ამ ქვეყანაში საკუთარი თავის რეალიზება გამიჭირდებოდა. ჩემს იდეებს მუსიკაში მხოლოდ ნიკა იგებს, ამიტომაც ერთად მუშაობა დიდი სიამოვნებაა. ჩვენ ერთმანეთი გია ყანჩელმა გვაპოვნინა.
– მუსიკალური გემოვნების მსგავსად პიროვნული თვისებებითაც ახლოს ხართ ერთმანეთთან?
ნიკოლოზი: პიროვნულად ძალიან განვსხვავდებით. გიორგი ძალიან რადიკალური და პირდაპირია, მე კი კიდეც რომ არ მომეწონოს რაღაც, პირდაპირ ვერასოდეს ვამბობ, ყოველთვის ვცდილობ, ჩემი სათქმელი შევარბილო. გიორგის ეს პრობლემა არ აქვს, ამიტომ მეც ყოველთვის პირდაპირ მეუბნებოდა, რა უნდოდა და როგორ უნდა გვემუშავა.
საკუთარ თავს ჩემთან პირდაპირობის უფლებას იმიტომ აძლევს, რომ იცის, დავეთანხმები. ყველაფერი იქიდან მოდის, რომ ჩვენ ერთმანეთს გია ყანჩელმა დაგვაკავშირა. ჩვენ სამს შორის ისეთი ერთიანობა იყო, რომ ბევრს შეშურდებოდა. ყველაზე სრულყოფილად თავს მაშინ ვგრძნობდით, როცა სამნი ვიყავით. გია ყანჩელმა ერთ-ერთი ბოლო ნოტების გამოცემა ჩვენ მოგვიძღვნა.
გიორგი: მე და ნიკოლოზი მაინც ხშირად ვჩხუბობთ ხოლმე, რაც გია ყანჩელს ძალიან არ მოსწონდა. ძალიან განიცდიდა, რომ ხანდახან დროს ჩხუბსა და გაბუტვაში ვატარებდით, ამიტომ ყველაფერს აკეთებდა, შევერიგებინეთ.
– რას გამოყოფდით ნიკოლოზის მძიმე ხასიათიდან?
გიორგი: თავისი ხასიათით მხოლოდ საკუთარ თავს ვნებს. ვერავის ეუბნება უარს, ყველას ყველაფერს ჰპირდება. ახლა თქვენც რომ სთხოვოთ, დამაკვრევინეო, შეგპირდებათ, მაგრამ მერე ამისთვის დროს ვერ გამონახავს, ამიტომ ბევრი გადაუმტერებია.
მასზე გადამტერებული ადამიანები თუ შემხვდებიან და იწყებენ მის ლანძღვას, მე ვერ ვითმენ და იწყება ჩხუბი. მეორე დღეს კი ვხედავ, რომ იმ ადამიანს ურიგდება და ძალიან კარგად გრძნობს თავს. მოკლედ, ნიკამ საკუთარი თავის ფასი არ იცის. გარშემომყოფების მიმართ უფრო მომთხოვნი უნდა იყოს.
– რა არის თქვენი ერთობლივი ამბიციური გეგმები?
გიორგი: ზუსტად ვიცით, რაშიც მთელ ენერგიას ჩავდებთ, ყოველთვის კარგი გამოდის. ასეთი გამოვიდა გია ყანჩელის პროექტები, კინომუსიკის კონცერტი და, რაც მთავარია, ეს პროექტი სახალხო გახდა. მე და ნიკას კარგად გამოგვდის, რომ ის მუსიკა, რომელსაც ვიწრო მუსიკალური საზოგადოებისთვის განკუთვნილად თვლიან, ფართო მასებთან მივიტანოთ.
– გიორგი, რაც ჟიურიში გამოჩნდით, ბუნებრივია, მეტი ინტერესი გაჩნდა თქვენი პირადი ცხოვრების მიმართ. ალბათ გეკითხებიან ამაზე.
გიორგი: ჩემს პირად ცხოვრებაზე ლაპარაკი არ მიყვარს და ამის შესახებ არც ერთ ინტერვიუში არაფერს ვამბობ. მირჩევნია, როცა საშუალება მაქვს, ჩემს მუსიკას გავუკეთო პოპულარიზაცია, ვიდრე საკუთარ ცხოვრებას.
– მაშინ ის მაინც გვითხარით, ითამაშა თუ არა ნიკოლოზმა რაიმე როლი თქვენს პირად ცხოვრებაში?
გიორგი: როდესაც პირველად დავქორწინდი, მაშინ ჩემი მეჯვარე იყო. ნიკას ჩემს პირად ცხოვრებაში ყოველთვის აქვს ადგილი. ის ჩემი მესაიდუმლეა და ბევრ რამეში დამხმარებია. ამაზე მეტს ვერაფერს დამაცდენინებთ.
– ნიკოლოზ, რითი იყო გამორჩეული 2019 წელი თქვენთვის?
ნიკოლოზი: მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი კარგი მოხდა, რამდენიმე საინტერესო პროექტი განვახორციელე, მათ შორის ის, რომელზეც ჯერ ვერ ვისაუბრებ, მაგრამ მალე მსოფლიო მუსიკალური სამყარო გაიგებს. საკმაოდ მძიმე წელი იყო ჩემთვის. მთელი 8 თვე ჩვენი ორკესტრი გაფიცული იყო იმის გამო, რომ ვითხოვდით პასუხს, მოგვცემდნენ თუ არა ფილარმონიას თუ აგვიშენებდნენ ახალ მუსიკალურ ცენტრს. მთავრობა გვპირდებოდა და შემდეგ თავის დაპირებიანად უჩინარდებოდა. ამ პროცესში დავზარალდით არამარტო ჩვენ, არამედ მთლიანად ქართველი საზოგადოება.
რა თქმა უნდა, ძალიან მძიმე იყო ეს წელი, დავკარგეთ ჩვენი უფროსი მეგობარი გია ყანჩელი. მე და გიორგიმ მწარე შემოდგომა გამოვიარეთ. სხვათა შორის, მისი დიდი დარდი იყო, რომ ჩვენ დარბაზი არ გვქონდა. სიცოცხლის ბოლო წუთამდე იმედი ჰქონდა, რომ მოგვცემდნენ და ჩვენი სიმფონიური ორკესტრით შევძლებდით სრული დატვირთვით მუშაობას.
ველოდებით, რომ გადაწყვეტილებას ოდესმე მაინც მიიღებენ, თანაც ახლა ფილარმონიის მენეჯმენტში დიდი ცვლილებებია და ბევრი წინაღობა აღარ არსებობს. წელიწადის უმეტეს დღეებში ეს დარბაზი ჩაბნელებული და უფუნქციოა, ჩვენ კი გვაქვს იდეა, იქაურობა გამოვაცოცხლოთ და ძალიან ბევრი კონცერტი გავმართოთ. როცა საკუთარი სახლი გვექნება, ჩვენი კონცერტების ბილეთის ფასიც მნიშვნელოვნად დაბალი გახდება და ბევრი მაყურებელი მოვა.
წარმოიდგინეთ, უდარბაზობისა და უფულობის პირობებში გაკეთებული გვაქვს ისეთი ადამიანების შემოქმედებითი იუბილეები, როგორებიც არიან გია ყანჩელი, ნანი ბრეგვაძე, ბიძინა კვერნაძე; გაკეთებული გვაქვს დათო ევგენიძის, ბექა გოჩიაშვილის, ანიტა რაჭველიშვილის, ლიზა ბათიაშვილის საავტორო კონცერტები.
საკუთარი დარბაზი თუ გვექნება, კიდევ უამრავი რამის გაკეთება შეიძლება. დიდი სურვილი მაქვს, ვითანამშრომლო განათლების სისტემასთან და მოზარდებს ესთეტიკურად გავულამაზოთ ახალგაზრდობა. როგორც კი საკუთარი ბინა, ანუ დარბაზი, გვექნება, მაშინვე შევთავაზებ ყველა სკოლას, რომ აბონემენტური სისტემით ყველა მოზარდი მოხვდეს მუსიკალურ სივრცეში.
– ნიკოლოზ, გეტყობათ, აშკარად გული გწყდებათ, რომ ჩვენს ქვეყანაში სათანადოდ არ გაფასებენ.
ნიკოლოზი: ყველა დროსა და ყველა მთავრობის პირობებში საზოგადოებისგან დაფასებას ყოველთვის ვგრძნობ, რასაც ვერ ვიტყვი კულტურის სამინისტროზე. ჩემთვის კი მთავრობა სწორედ კულტურის სამინისტროსთან ასოცირდება.
– ნიკოლოზ, სცენაზე ყოველთვის დადებით და პოზიტიურ შთაბეჭდილებებს ტოვებთ, როგორი ხართ მის მიღმა?
ნიკოლოზი: ძალიან სევდიანი. როდესაც დარბაზში 2500 ადამიანი ტაშს გიკრავს, ამ დროს ნამდვილად ბედნიერი ვარ, მაგრამ, როგორც კი კულისებში შემოვდივარ, ხასიათი მაშინვე რადიკალურად მეცვლება და სევდიანი ვხდები, რადგან ვბრუნდები რეალობაში და მიბრუნდება განცდა, რომ საკუთარ სამშობლოში დევნილი ვარ. თუ საბოლოოდ არ მიიღებენ გადაწყვეტილებას, მაშინ მე უკვე პასუხს არ ვაგებ იმაზე, როგორ დავგეგმავ ჩემს მომავალს და რა გეოგრაფიას გავითვალისწინებ ამ დაგეგმვის დროს.
ძალიან ბევრ პერსპექტიულ პირად შემოთავაზებაზე ვამბობ უარს იმის გამო, რომ ჩემი საქმე ამ ქვეყნაში ვაკეთო და ვერ ვღალატობ იმ მუსიკოსებს, რომლებიც ორკესტრში არიან, არადა ყველაფერს აქვს საზღვარი.
– ნიკოლოზ, გიორგი უკვე აღარ ესწრება ჩვენს ინტერვიუს. მოდი, ჩვენ პოზიტიურად დავასრულოთ საუბარი. გვითხარით, თუ გიყვართ ახალი წელი და როგორია ახალი წლის ღამის ტრადიცია თქვენთვის?
ნიკოლოზი: დედაჩემის გარდაცვალების შემდეგ ახალი წლის ღამის ტრადიცია მაინცდამაინც არ არის ლამაზ ფერებში. თუ არ მაქვს კონცერტი, ახალ წელს ვხვდები სახლში მარტო, სუფრას ვშლი ორ ადამიანზე და წარმოვიდგენ, რომ სუფრის მეორე მხარეს დედაჩემია.