როგორია ცხოვრება სცენაზე და სცენის მიღმა, რას თვლის მისი ასაკის ქართველი ქალების დრამატიზმის მიზეზად – ამ თემებზე ქეთი ჩხეიძეს სპექტაკლ “ქალების” დამთავრების შემდეგ მარჯანიშვილის თეატრში გავესაუბრეთ.
– ქალბატონო ქეთი, დიდი მადლობა იმისთვის, რაც თქვენ და თქვენმა კოლეგებმა ამ სპექტაკლით მოგვანიჭეთ მაყურებელს. ორი სიტყვით გვიამბეთ თქვენს როლზე.
– სპექტაკლ “ქალებში” იმისგან განსხვავებული როლი მაქვს, რაც ფართო საზოგადოებას ჩემი მონაწილეობით აქვს ნანახი. “ქალებში” ვარ თანამედროვე ქართველი ქალი, ცოტა ალკოჰოლის მოყვარული, ცოტა ხუმარა. ცხოვრებაში მგავს კიდეც ჩემი პერსონაჟი. სპექტაკლი მსუბუქი საყურებელია, სახალისო, მაგრამ ბევრი ისეთი ცხოვრებისეული ნიუანსია, მაყურებელს დააფიქრებს.
– “ქალების” გარდა ამჟამად კიდევ ერთ სპექტაკლში ხართ დაკავებული, რომელიც, როგორც ვიცი, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია თქვენთვის.
– “თეთრი იასამანი” არის სპექტაკლი, რომელიც დედაჩემის და გიზო ჟორდანიას დაწერილი პიესის მიხედვით დაიდგა. ის, ფაქტობრივად, ჩემი ოჯახის ისტორიას მოუთხრობს მაყურებელს. 1930-იანი წლებია, გადასახლება, საბჭოთა რეპრესიები.
იმ პერიოდში დედაჩემის მშობლები დააპატიმრეს. დედა თვეებისა დარჩა და წლების განმავლობაში ბიძის ოჯახში იზრდებოდა. როცა ბებიაჩემი პატიმრობიდან დაბრუნდა, ბავშვმა არ იცოდა, დედა ვინ იყო, მაგრამ მისადმი განსაკუთრებულ სიახლოვეს გრძნობდა. გამზრდელმა ბიცოლამ, რომელსაც დედაჩემი უკვე ოფიციალურად შვილად ჰყავდა აღიარებული, ბავშვი დედას დაუბრუნა. ის იყო საოცრად დიდსულოვანი ადამიანი.
წლების შემდეგ ბაბუაც გაათავისუფლეს, ის კარგი ექიმი იყო. კოლონიის უფროსის შვილი თურმე მძიმედ იყო ავად, ბავშვის მამამ პირობა მისცა ბაბუაჩემს, თუ შვილს გადამირჩენ, გათავისუფლებაში დაგეხმარებიო და სიტყვა შეასრულა. მოკლედ, გრძელი და დრამატული ისტორიაა. ეს სპექტაკლი ჩემთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. მახსენებს, ვისი შთამომავალი ვარ. ზოგ მაყურებელს მართლა ღორეშიდან ჩამოსული ვგონივარ.
– გაქვთ თქვენს მაყურებელთან ურთიერთობა, შეხვედრები?
– არა. დღეს ჩვენს ქვეყანაში სიდუხჭირის გამო შესაძლებლობები შეზღუდულია. წინათ ასე არ იყო. მახსოვს, რუსთაველის თეატრში რომ ვმუშაობდი, ავტობუსში შეგვყრიდნენ ახალგაზრდებს და ორი-სამი თვე გასტროლებზე დავდიოდით, მთელ საქართველოს მოვივლიდით ხოლმე. მაშინ მაყურებელთან კომუნიკაციაც იყო. ახლა ასე აღარ ხდება. გასტროლებზე რომ წაიყვანო მსახიობები, სასტუმროში უნდა დააბინაო, აჭამო, მიხედო. ყველაფერი თანხებთანაა დაკავშირებული. ხალხი თავის ნაჭუჭშია ჩაკეტილი. მაშინ ბილეთი მანეთი ღირდა.
იმ დროს არ მივტირი, მაგრამ ასე იყო-მეთქი, ვამბობ. ადამიანი, რომელიც რაიონში ცხოვრობდა, მოწყვეტილი არ უნდა ყოფილიყო არც თეატრს, არც კინოს. რითი იზრდება მაყურებელი? დადის თეატრში, გამოფენებზე, წიგნს კითხულობს. დღევანდელი ადამიანი კი კომპიუტერზე არის მიჯაჭვული, დაცლილი სულიერი საზრდოსგან. თუ ასე გაგრძელდა, დავიღუპებით.
– მსახიობების ძირითადი საწუხარი არის ის, რომ ხშირად არ ეძლევათ სცენაზე გამოსვლის შესაძლებლობა. თქვენ თუ გაქვთ ბედნიერება ხშირად თამაშის?
– მეც მუდმივად არ ვარ დაკავებული, თვეში ხან ერთხელ, ხან ორჯერ მაქვს სპექტაკლები. გადაღება როცაა, ის პერიოდი ძალიან მნიშვნელოვანია ჩემთვის, რადგან მორალურად სავსე ვარ, რომ რაღაცაში და ვიღაცისთვის საჭირო ვარ.
სპექტაკლის შემდეგ დიდხანს მიმყვება ხოლმე ეს ემოცია: დგახარ სცენაზე, მაყურებელი ტაშს გიკრავს, კმაყოფილია იმით, რაც შესთავაზე. ჩვენს საქმეში ფული არ არის, არის მარტო ეს, მაგრამ “ეს” ყოველთვის ფულზე მეტია, ყოველ შემთხვევაში, ჩემთვის ასეა.
– მაგრამ ფულიც საჭიროა, ფინანსურ პრობლემებს როგორ აგვარებთ?
– როგორც ყველა, ოღონდ ბანკებს არ ვეკარები. მაგათი ყველაზე მეტად მეშინია. რაც ძალიან აუცილებელია, მაქვს. ვთქვათ, კიდევ მინდა რაღაც, მაგრამ ამაზე დარდით თავს არ ვიწუხებ, არ არის და მორჩა.
– რომელი ეტაპი იყო თქვენს ცხოვრებაში ყველაზე რთული?
– ალბათ ის პერიოდი, როცა გრძნობ, რომ ახალგაზრდობა დამთავრდა და სხვა ეტაპზე გადადიხარ – დაახლოებით ორმოცი წლიდან ზევით. იწყება შეფასებები, როგორ იცხოვრე აქამდე, რა გააკეთე, რისთვის მოხვედი. მერე ფიქრობ, რომ შვილები კარგად არიან, სწორ გზას ადგანან, ახლობლები გყავს გვერდით და ეს რთული პერიოდიც ნელ-ნელა ჩაივლის. რადგან სიცოცხლე მოგცა უფალმა, ეს ეტაპიც მოთმინებით უნდა გაიარო.
– ნებისმიერი ასაკიდან შეიძლება ცხოვრების თავიდან დაწყება?
– ვერ ვიტყვი, რომ კი. გააჩნია, რა წარსული გაქვს. არის მიზეზები, როცა ამის გაკეთება შეუძლებელია. ადამიანი ხან ისეთ რამეს მოგიყვება, ვერ ეტყვი, უფ, ყველაფერი წინ გაქვსო, იმიტომ, რომ იცი, ტყუილია.
მე მქონდა ასეთი შემთხვევა, ერთმა ჩემმა ახლობელმა მითხრა, ვკვდებიო – დიაგნოზი ჰქონდა ასეთი. ის მიყურებდა თვალებში, ჩემგან რაღაცის თქმას ელოდა. მე მივხვდი, რომ უფლება არ მქონდა ყალბი პასუხის, არ მქონდა უფლება, მეთქვა, არა უშავს, ძალები უნდა მოიკრიბო-მეთქი. მითხრა, მეშინიაო. ვუპასუხე, მეც მეშინია-მეთქი. მალე გარდაიცვალა…
– ძალიან დაგვიმძიმდა საუბარი, ისევ ნუნუკა თუ გვიშველის ახლა. რა ხდება თქვენი პერსონაჟის თავს?
– დღევანდელი გადასახედიდან და დამკვიდრებული ასაკობრივი ცენზის მიხედვით, ჩემი პერსონაჟი ახალგაზრდა არაა, მაგრამ არც ხანშიშესულია. ქალია ჯერ, შეუძლია გაზარდოს შვილი, შეუძლია მეგობარი ჰყავდეს. ნუნუკა თვითონ კი ვერ ხვდება ამას ბოლომდე, მაგრამ მთელი სარკაზმიც მაგაშია, დრამატიზმი ჩემი ასაკის ქართველი ქალების. ქეთი დევდარიანი ამ დეტალს ამიტომ უსვამს ხაზს.
– თქვენი ასაკის ქართველი ქალების დრამატიზმში რას გულისხმობთ?
– 50 წლის ასაკში არ ჰგონია, რომ შეიძლება სასურველი იყოს, არ ჰგონია, რომ შეიძლება მეგობრის გაჩენა, ცხოვრების თავიდან დაწყება. იმდენად ჩაკეტილია, აზრადაც არ მოსდის, რომ ეს ყველაფერი მისთვის წარსული არ არის, სექსზე ხომ საერთოდ ლაპარაკი ზედმეტია.
– რატომ, მგონი, დღეს მაგის გარდა აღარაფერზე ლაპარაკობენ.
– პროცესი არ აქვთ, თორემ სექსი, როგორც სალაპარაკო თემა, ძალიან აქტუალურია ნამდვილად.
– თქვენ როგორი ქალი ხართ?
– ჩვეულებრივი, ნუნუკასნაირი არ ვარ. შეიძლება სხვა ასე არ ფიქრობს, არ ვიცი. ჩვეულებრივი ქალი მგონია თავი, არაფრით ვარ გამორჩეული. ცხოვრებას ცოტა იუმორით ვუყურებ, ეს ამსუბუქებს რაღაცას, გეხმარება შეფასებებში, ყველაფრის დრამატიზებას არ ახდენ. ხანდახან უნდა გაიცინო და გაიარო, ყველაფერს არ უნდა გამოეკიდო, იმიტომ, რომ ფუჭია, აზრი არ აქვს.
– “სარკესთან” ერთხელ ისაუბრეთ, რომ მეუღლეს გაშორდით…
– არ მინდა მაგ თემაზე ლაპარაკი. მარტო მე არ ვარ ამ სიტუაციაში. იმ ადამიანს, ვისაც ჩემთან ერთად ეს ეხება, ამ თემაზე არასოდეს ულაპარაკია – არც სახლში და არც გარეთ, ამიტომ მე არ ვაძლევ თავს უფლებას, ამ საკითხზე ღიად ვისაუბრო. არაფერს ვმალავ და არც დასამალი მაქვს რამე. უბრალოდ, როგორც გითხარით, ეს სიტუაცია მარტო მე არ მეხება.
– სერიალში განსაკუთრებით კარგად გამოიყურებოდით, რისი დამსახურებაა ეს?
– გგონიათ, რამე გავიკეთე და ამას ჟურნალში ასე საჯაროდ გამოვაცხადებ? პროფესია მაქვს ისეთი, თავს მოდუნების უფლებას ვერ მივცემ. როცა სცენაზე დგახარ ან ეკრანზე ჩნდები, ბუნებრივია, ვალდებულიც ხარ, კარგად გამოიყურებოდე და, რასაკვირველია, მეც ვცდილობ შესაძლებლობის ფარგლებში.
ხათუნა მაღრაძე, სარკე