მარიამ მითაიშვილი ყვება ამბავს, რაც მას და მის 9 თვის შვილს იაშვილის კლინიკაში გადახდათ თავს, როცა პატარა მართას მძიმე დიაგნოზი დაუსვეს. თუ რა გზის გავლა მოუხდათ, მარიამი ამის შესახებ დეტალურად ყვება ფეისბუქპოსტში:,,საქართველოს მთავრობა და იაშვილის კლინიკა დიდი მონდომებით ამტკიცებს, რომ ჩვენს ქვეყანაში ონკოლოგიური დაავადებების მქონე ბავშვების მკურნალობა ევროპული სტანდარტების და დონის შესაბამისად ხდება. რომ ის და მისი შექმნილი ,,სოლიდარობის ფონდი” ამ ბავშვების მკურნალობის ხარჯებს სრულად ფარავს. ორივე არის ტყუილი!
მართა 9 თვის იყო, დიაგნოზი რომ დაუსვეს. პირველივე დღე იყო სრული ჯოჯოხეთი მაგ კლინიკაში. არავინ არანაირ ინფორმაციას არ გაწვდის, მიდის ჩვეულებრივი ზეწოლა და მშობლის დამუშავება, რომ ვერ გაბედო შეეწინააღმდეგება.
წინადადებები ყველასთან ერთია – ბავშვი ვერ გადაიტანს მგზავრობას, მოგიკვდება, ბეწვზე მოუსწარი, სასწრაფოდ ქიმია სჭირდება, უმძიმესი მდგომარეობაა და ა.შ. ამას ემატება სიტუაცია, რომ მთავარი ექიმები არიან ჩვეულებრივი ფსიქიკურად შერყეული ადამიანები, რომელთათვისაც კითხვის დასმის საშუალებაც კი არ გაქვს. თუ მაინც დასვი, ან პასუხს არ გცემენ, ან ისეთს გეუბნებიან, კითხვა რომ ვერ შეუბრუნო. გარწმუნებენ, რომ აქ გერმანული მეთოდებით ხდება მკურნალობა და დიაგნოზი არასდროს ეშლებათ. გატყუებენ, რომ თითქოს საზღვარგარეთ მოწმდება ყველაფერი.
მართას დიაგნოზიც არასწორი დაუსვეს და მკურნალობაც არასწორად მართეს.
წამლები არის საშინლად დაბალი ხარისხის, არავინ არაფერს გიხსნის და გაჩვენებს. გამაყუჩებლად ,,ანალგინს” ასმევდნენ. თუ არ მოგწონდა, შენ უნდა მოგეტანა მაშინ უკეთესი წამლები. არ არის დაცული ქიმიოთერაპიის გადასხმის წესები, სტერილურობა და არ იციან უკუჩვენების მართვა. წამლების და ცოდნის უქონლობის გამო უკუჩვენებებს კოკა-კოლით და გვირილის ნაყენით ურჩენენ ბავშვებს.
არ იციან კათეტერის ჩასმა. არ აქვთ პორტის ჩასმის სერვისი. ცენტრალური ვენის კათეტერსაც ძლივს აკეთებენ და ძირითად შემთხვევაში ბავშვს მალევე ამოსაღები უხდება ინფექციის გამო. შესაბამისად, ბავშვებს დღეში 5-ჯერ მაინც ჩხვლეტენ, ხშირად მეტჯერაც. ვერ აყუჩებენ ტკივილს და არ იციან ბავშვთან მოპყრობა.
მართას ქიმია კათეტერით გადაუსხეს, თურმე არ შეიძლებოდა. ჩაეღვარა წამალი კანქვეშ და მიიღო ისეთი დამწვრობა, რომ ლამის ოპერაცია დასჭირდა.
თურმე ასეთი რამეებიც მშობლის ბრალია, მე რომ ჩამეძინა გამთენიისას, მაგიტომ მოხდა…
მშობელი არის შეშინებული, რადგან იცის, თუ პრეტენზია ექნება, მთავარი ეშმაკები უარს ეტყვიან მკურნალობაზე. დიახ, ასე ხდება მშობლების დაშინება. მათ იციან, რომ ალტერნატივა არ არსებობს და მშობლების შეურაცხყოფაზეც არ ამბობენ უარს. კვება არის მათხოვრული. ზუსტად ისე მოდის საკვები, როგორც ფილმებში, ციხეებში რომ დააქვთ დიდი, ძველი ქვაბით. ყველას ერთი რაოდენობა უნდა მისცე, ყველა ასაკის ბავშვს ერთნაირი საკვები აქვს და ეს საკვები არის გათვლილი იმაზე, რომ უბრალოდ არ მოკვდე.
არ არის გათვალისწინებული ბავშვისთვის საჭირო კალორაჟი ვიტამინები და ა.შ. მშობლის კვება არ არის გათვალისწინებული. ერთი მუჭა მაკარონი, ნახევარი ჭიქა მაწონი და ერთი ნაჭერი თეთრი პური უნდა გეყოს. ამის გამო მშობლების დიდი ნაწილი პალატებში ამზადებს საკვებს (იმიტომ, რომ სამზარეულო არის მოშლილი და უბინძურესი), რაც არ შეიძლება ქიმიით მკურნალობის დროს. ასევე, სარეცხს რეცხავენ ხელით პალატაში და აშრობენ ასევე პალატებში. ამ დროს კი ბავშვი ქიმიას ისხამს.
ინტერნეტში წააწყდებით ინფორმაციას, თითქოს რამდენიმე წლის წინ ონკოჰემატოლოგიურში განახლდა ყველაფერი. დღეს რომ შეხვიდეთ პალატებში, ყველაფერი არის განადგურებული, მოშლილი და საოცრად ბინძური. სანიტრები არ ალაგებენ არაფერს. ისეთი ბინძური ნაჭრები აქვთ, თუ სადმე მოკარი თვალი, აღარც გინდა იმათი მოწმენდილი. წინა პაციენტი რომ ტოვებს პალატას, ან თვითონ ხეხავს და ალაგებს ან ვინც შედის, ის.
მე-15 პალატაში რომ გადაგვიყვანეს მოტყუებით (ამაზე აქ აღარ მოვყვები), ტუალეტში დამხვდა წინა პაციენტის ნახმარი ნივთები. იატაკი და კედლები ისეთი ბინძური იყო, რომ ,,დომესტოსით” მომიწია ყველაფრის ხეხვა. ამას რატომ ვაკეთებდი მე და რატომ აკეთებს იქ მყოფი მშობლები? იმიტომ, რომ შვილი არ გინდა, გყავდეს ნაგავში და ომის თავი არ გაქვს.
ყველა ,,ბედნიერებასთან” ერთად ფანჯრის რაფის ქვეშ ჩატეხილი იატაკიდან ამოდიოდა ხოლმე თაგვი. რომელიც ასე დაცუნცულებდა ხან ტუალეტში, ხანაც ოთახში. იმის გამო, რომ არავინ დამეხმარა ამ თაგვის მოშორებაზე, 4 ღამე საერთოდ არ მიძინია, მართას საწოლზე რომ არ გადაერბინა თაგვს ღამე.
ახლახან გავიგე, თურმე ზოგიერთ ბავშვს ფანჯარა დაეცა, ზოგს ჭერიდან ჩამოვარდნილი ნაწილი მოხვდა. გიკვირთ ხომ?
ამას აგვირგვინებს სიტუაცია, რომ არ აქვთ საკმარისი მაცივრები, სარეცხი მანქანა, იატაკის მოსაწმენდი ჯოხები, ჩვილების სატურაციის აპარატი, არ ჰქონდათ საკმარისი თერმომეტრები, გადასხმა რომ მაგრდება, ის სადგამები, სავარძელი, რაზეც მშობელი წევს, ყველა არის ჭუჭყიანი და დამტვრეული.
არ გააჩნიათ მულტიდისციპლინარული მიდგომა. არავინ ამოწმებს ბავშვის მთლიან მდგომარეობას. MRI თუ დაგჭირდა, კლინიკაში არ არის.
ყოველი დღე იმით იწყება და მთავრდება, რომ ერთი დღეც გაძლოთ. იქნებ ერთი დღე გაძლო, ხმას არ ამოიღებ, ოღონდ მალე გახვიდე იქიდან, ოღონდ შვილი ვინმემ გადაგირჩინოს… ოღონდ… ოღონდ…
აღარ ვსაუბრობ ბავშვზე მორგებულ გარემოზე, ზრუნვაზე, სერვისებზე, გართობაზე, მშობლის მორალურ მხარდაჭერაზე. ეს არის ჯუნგლების წესები. ვინც გადარჩება, ხომ კარგი, ვინც არადა – ფეხებზე ჰკიდიათ.
საქართველოში მკურნალობის დროსაც კი ძალიან ბევრი რამის ყიდვა გიწევს. საზღვარგარეთ თუ მოგიწია წასვლა (ეს უწევს ბავშვების 80%-ს მაინც), სახელმწიფო ისე მიზერულად აფინანსებს, რომ შეიძლება ჩაითვალოს ნულოვან დახმარებად. ,,სოლიდარობის ფონდიც” მოიაზრება ამაში, ზოგიერთებს რომ ხელზე აქვთ დახვეული. სამკურნალო საჭირო თანხის 20%-იც კი არ გამოდის მათი მოცემული თანხა.
საქართველოში ვერ ტარდება ძვლის ტვინის გადანერგვა, რთული ოპერაციები, სწორი მკურნალობა და საერთოდაც ყველაფერი არის ასაშენებელი 0-დან!!!
კიდევ ბევრი რამის დაწერა შემიძლია, მაგრამ ისედაც ბევრი მომივიდა. რატომ ევროპა?
იმიტომ, რომ ქართველი ონკობავშვების უმრავლესობა მათი გადარჩენილია.
იმიტომ, რომ ევროპაში ასეთი განუკითხაობა არც ერთ კლინიკაში არ არის.
იქ უყვართ ბავშვები, იქ პატივსცემენ მშობლებს, იქ იცავენ ბავშვთა უფლებებს,
იქ პირველი ბავშვის სიცოცხლის ხარისხია! კომენტარებში პოლემიკაში არ შემოვალ. ვინც ვერ ხვდება, რა დავწერე, არც ღირს, ავუხსნა. და კიდევ, ეს არ ეხებათ იმ ექიმებს საქართველოში, ვინც პროფესიონალებიც არიან და ადამიანურებიც”,